Köpek ve kedilerde aşı programı, hayvanların sağlığını korumak ve bulaşıcı hastalıkları önlemek için en önemli konulardan biridir.
Farklı ülkelerde ve bölgelerde, veteriner hekimlerin uyguladığı aşı protokolleri değişiklik gösterebilir.
Dünya Veteriner Hekimler Birliği (World Veterinary Association=WVA) ve Dünya Hayvan Sağlığı Örgütü (WOAH), küçük hayvanlarda aşılama ile ilgili küresel rehberler yayınlamaktadır.
Bu rehberler, veteriner hekimlere aşıların etkinliği, güvenliği, yan etkileri, uygulama şekli ve zamanlaması konusunda bilimsel kanıtlara dayalı öneriler sunmaktadır. Ayrıca, aşıların hayvanların, insanların ve çevrenin sağlığına katkılarını vurgulamaktadır.
Core aşılar, hayvanlara uygulanması gereken, hayati öneme sahip aşılardır. Bu aşılar, hayvanların karşılaşma riski yüksek olan ve ölümcül olabilen hastalıklara karşı koruma sağlar. Ayrıca, insanlara da bulaşabilen zoonotik hastalıklara karşı da önemlidir. Core aşılar, genellikle yavru hayvanlara 6-8 haftalıkken başlanır ve 3-4 hafta arayla 2-3 doz şeklinde uygulanır. Yetişkin hayvanlarda ise, yıllık veya üç yıllık olarak tekrarlanır.
Kedilerde Core Aşılar
1. Panleukopeni (Kedi Gençlik Hastalığı) Aşısı
• Kedi distemper olarak da bilinir. Yüksek ölüm oranına sahip, oldukça bulaşıcı bir viral hastalıktır.
2. Herpesvirus (Feline Viral Rhinotracheitis) ve Calicivirus Aşısı
• Üst solunum yolu enfeksiyonlarına neden olan bu iki virüs, kediler arasında yaygındır ve ciddi solunum sorunlarına yol açabilir.
3. Kuduz (Rabies) Aşısı
• İnsanlara da bulaşabilen, ölümcül bir zoonotik hastalıktır. Hem yasal hem de sağlık açısından zorunlu bir aşıdır.
Köpeklerde Core Aşılar
1. Distemper (Köpek Gençlik Hastalığı) Aşısı
• Sinir sistemi, solunum ve sindirim sistemini etkileyen, genellikle ölümcül bir viral hastalıktır.
2. Parvovirus Aşısı
• Şiddetli kanlı ishal ve kusma ile seyreden, özellikle yavru köpeklerde ölümcül olabilen bir viral hastalıktır.
3. Hepatit (Adenovirus Tip 1 ve Tip 2) Aşısı
• Karaciğeri etkileyen, ciddi bir viral enfeksiyondur.
4. Kuduz (Rabies) Aşısı
• İnsanlara da bulaşabilen, ölümcül bir zoonotik hastalıktır. Köpekler için de yasal bir zorunluluktur.
Non-core (Tamamlayıcı) aşılar:
Hayvanların yaşadığı veya seyahat ettiği bölgeye, ırkına, yaşam tarzına ve risk faktörlerine göre uygulanması gereken aşılar. Bu aşılar, hayvanların karşılaşma riski daha düşük olan veya daha az şiddetli seyreden hastalıklara karşı koruma sağlar. Non-core aşılar, veteriner hekimin değerlendirmesi ve hayvan sahibinin onayı ile uygulanır. Non-core aşılar şunlardır:
Önerilmeyen aşılar:
Kullanımlarını gerekçelendirecek yeterli bilimsel kanıtın bulunmadığı veya aşıların faydasından çok zararının olduğu durumlarda bazı aşılar, önerilmeyen aşılar olarak sınıflandırılmıştır. Bu aşılar, veteriner hekimler tarafından rutin olarak uygulanmaz. Önerilmeyen aşılar şunlardır:
- Kedilerde: Feline infeksiyöz anemi aşısı.
Dünya veteriner hekimlerinin en güncel uyguladığı aşı protokolleri hakkında daha fazla bilgi için, aşağıdaki web sitelerini ziyaret edebilirsiniz:
