Kedilerde Feline Panlökopeni: Tanı, Tedavi ve Korunma Yolları

Feline panlökopeni, özellikle genç ve aşısız kedilerde ölümcül seyredebilen, oldukça bulaşıcı viral bir hastalıktır. Parvoviridae ailesinden Feline panlökopeni virüsü (FPV) kaynaklı bu hastalık, kedigiller arasında yaygın olarak görülmekte ve bağışıklık sisteminde ciddi yıkımlara neden olmaktadır. Feline panlökopeni, çoğu zaman ‘kedi gençlik hastalığı’ olarak da anılır. Avrupa Kedi Hastalıkları Danışma Kurulu (ABCD), bu enfeksiyonu tüm kediler için temel aşılarla önlenmesi gereken ciddi bir tehdit olarak tanımlar.

Epidemiyoloji ve Bulaşma Yolları

FPV, dış çevrede son derece dayanıklıdır ve yüzeylerde haftalar hatta aylarca enfeksiyöz kalabilir. Salya, dışkı, idrar ve burun akıntısı gibi vücut salgılarıyla doğrudan ya da dolaylı temas yoluyla bulaşır. İnsanlar enfekte kedilerle temas ettikten sonra virüsü eşyalar ya da kıyafetleriyle başka kedilere taşıyabilirler. Barınaklar, çok kedili evler ve veteriner klinikleri gibi kalabalık yaşam alanlarında bulaşma riski yüksektir.

Klinik Bulgular

Hastalığın belirtileri şiddetine ve kedinin yaşına göre değişkenlik gösterir. Enfeksiyondan 2-7 gün sonra şu semptomlar gözlenebilir:
– Ani başlayan yüksek ateş
– Letarji ve iştahsızlık
– Kusma ve/veya ishal
– Dehidratasyon
– Karın ağrısı
– Anemi ve panlökopeniye bağlı bağışıklık yetmezliği belirtileri
Yavru kedilerde intrauterin veya doğumdan sonraki ilk haftalarda enfekte olunduğunda serebellar hipoplazi gelişebilir.

Tanı

Tanı, klinik belirtiler ve hematolojik analizlerin birlikte değerlendirilmesiyle konur. Tipik olarak lökopeni, özellikle nötropeni mevcuttur. Tanı yöntemleri arasında dışkı ELISA testleri, PCR ile viral DNA tespiti ve tam kan sayımı yer alır.

Tedavi ve Destekleyici Bakım

Bu hastalıkta destekleyici tedavi ve iyi bakım esastır. Tedavide intravenöz sıvı desteği, kusma kontrolü için antiemetikler, sekonder enfeksiyonlara karşı antibiyotikler ve gerektiğinde beslenme desteği uygulanır. İzole bakım ve sıkı hijyen protokolleri hastalığın yayılmasını önlemek için kritik öneme sahiptir.

İnterferon ve filgrastim gibi destekleyici ajanlar bazı durumlarda değerlendirilmektedir. Rekombinant kedi interferon-omega (rFeIFN-ω), bazı çalışmalarda bağışıklık sistemini uyarıcı etkisiyle öne çıkmıştır. Filgrastim (G-CSF) ise nötrofil üretimini artırarak özellikle nötropenik kedilerde bağışıklık sistemini destekleyebilir. Bazı çalışmalarda, filgrastim uygulanan kedilerin tamamı iyileşmiş, bazı çalışmalarda ise anlamlı bir etki gözlenmemiştir. Bu nedenle kullanımı dikkatle değerlendirilmelidir.

Korunma: Aşılama ve Hijyen

FPV’ye karşı en etkili koruma aşılamadır. Aşı takvimi şu şekildedir:
– İlk doz: 8–9 haftalıkken
– İkinci doz: 3–4 hafta sonra
– Tekrar: 1 yaşında
– Devam: Her 3 yılda bir
Ayrıca, etkili dezenfektan kullanımı ve enfekte kedilerin izolasyonu, çevresel kontaminasyonun önlenmesi açısından önemlidir.

Feline panlökopeni, bulaşıcılığı yüksek ve ölümcül olabilen bir enfeksiyondur. Zoom Veteriner Kliniği olarak, düzenli aşılama, erken yaşta veteriner kontrolü ve hijyenik yaşam alanları oluşturmanın hastalığın önlenmesinde temel faktörler olduğunu hatırlatırız.

Sık Sorulan Sorular

• Soru: Feline panlökopeni insana bulaşır mı?

Cevap: Hayır, FPV sadece kedileri etkileyen bir virüstür ve zoonotik değildir.

• Soru: Evde başka kedim var, biri FPV pozitif çıktı. Ne yapmalıyım?

Cevap: Enfekte kediyi derhal izole edin, kullanılan tüm eşyaları dezenfekte edin ve diğer kedilerin aşı durumlarını kontrol ettirin.

• Soru: Aşılı bir kedi yine de hasta olabilir mi?

Cevap: Aşılanan kedilerde bağışıklık sistemine bağlı olarak nadir de olsa enfeksiyon gelişebilir, ancak genellikle hafif seyreder.

• Soru: Aşılama sonrası yan etkiler görülür mü?

Cevap: Genellikle hafif ateş, halsizlik veya enjeksiyon bölgesinde hassasiyet görülebilir. Şiddetli reaksiyonlar nadirdir.

Kaynakça

1. ABCD Guidelines for Feline Panleukopenia. (2023). https://www.abcdcatsvets.org/guideline-for-feline-panleukopenia

2. Truyen, U., & Addie, D. et al. (2020). ABCD Feline Panleukopenia Guidelines.

3. Decaro, N., & Buonavoglia, C. (2008). Canine parvovirus: a review of epidemiological and diagnostic aspects. Veterinary Journal, 187(2), 144–149.

4. Greene, C. E., & Decaro, N. (2012). Canine and Feline Infectious Diseases. Elsevier Health Sciences.

5. Paltrinieri, S., et al. (2007). Evaluation of inflammation and immunity in cats with spontaneous parvovirus infection: Consequences of recombinant feline interferon-ω administration. Veterinary Immunology and Immunopathology, 118(1-2), 68–74. https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC7127114/

6. Dascalu, M. A., et al. (2024). Filgrastim Efficiency in Cats Naturally Infected with Feline Panleukopenia Virus. Animals, 14(24), 3582. https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC11672453/

Güncel Yazılar

• • •

• Kedilerde Kronik Böbrek Yetmezliğinde Beslenme, Fitoterapi ve Hastalığın YönetimiMayıs 10, 2025
  Kedilerde Kronik böbrek yetmezliği (KBY), kedilerde yaşla birlikte artan ve en yaygın karşılaşılan sistemik hastalıklardan biridir. “Kronik böbrek hastalığı, 5 yaş ve üzeri kedilerde en yaygın ölüm nedenidir.” Hastalık, glomerüler… Daha fazla okuyun: Kedilerde Kronik Böbrek Yetmezliğinde Beslenme, Fitoterapi ve Hastalığın Yönetimi
• Kedilerde Diyabet HastalığıMayıs 6, 2025
  Kedilerde diyabet hastalığı, obez ve orta yaşlı kedilerde sık görülen ciddi bir endokrin sorundur. EV YAPIMI BESLENME VE İNSÜLİN DOZAJI KONTROLÜ Kedilerde diabetes mellitus, insülin salınımının bozulması ve/veya insülin direncine… Daha fazla okuyun: Kedilerde Diyabet Hastalığı

• • •