Bu makale, bir erkek Peru cinsi kobayda (Cavia porcellus) görülen ürolitiazis vakasını ele almaktadır. Araştırma, kobayın klinik belirtiler, cerrahi müdahale ve mikroskobik incelemeler sonucunda değerlendirilmesini kapsamaktadır. İki buçuk yaşındaki erkek kobay, üç gündür devam eden hematüri (idrarda kan), strangüri (ağrılı idrar yapma) ve anormal vokalizasyon ile İstanbul Üniversitesi Veterinerlik Fakültesi Eğitim ve Araştırma Hastanesi’ne getirilmiştir. Klinik muayenede karın ağrısı ve hematüri tespit edilmiştir.
Radyografik incelemelerde, mesane (vesica urinaria) bölgesinde radyodens (yoğun) bir materyal tespit edilmiştir. Kobaya genel anestezi uygulanarak, kapalı devre izofloran anestezisi tercih edilmiştir. Mesanede bulunan taş (ürolit), sistotomi ameliyatı ile çıkarılmış ve laboratuvara gönderilmiştir. Yapılan analiz sonucunda taşın kalsiyum oksalat monohidrat (whewellite) olduğu belirlenmiştir.
Sonuç olarak, kobaylardaki ürolitlerin (idrar taşları) altta yatan nedeninin bilinmediği ve taş çözme diyetlerinin kobaylar için etkisiz olduğu vurgulanmıştır. Bu durumda en etkili tedavi yöntemi taşların cerrahi olarak çıkarılmasıdır. Ameliyat sonrası tedavi, uygun antibiyotikler, ağrı kesiciler ve düşük kalsiyum içeren bir diyetle desteklenmelidir. Ayrıca, taşların tekrar oluşma olasılığı yüksek olduğundan 2 ila 4 ay sonra radyografik kontrol önerilmektedir.
