Kedi Kusma Rehberi: 9 Neden + Evde 10 Çözüm & Kliniğe Gitme Rehberi

Kedi Kusma Rehberi: Nedenleri, Çözümler ve Ne Zaman Kliniğe Gitmeli?

Kedi kusma sorunu, kedili evlerde en sık karşılaşılan ama çoğu zaman yanlış yorumlanan klinik tablolardan biridir. Ara sıra gelişen kusmalar çoğu zaman zararsız olsa da, tekrar eden kusmalar altta yatan ciddi bir hastalığın habercisi olabilir. Bu ayrıntılı rehberde kedi kusma probleminin yaygın nedenlerini, evde uygulayabileceğiniz basit çözümleri, beslenme stratejilerini ve veteriner kliniğine ne zaman başvurmanız gerektiğini ele alıyoruz.

1. Kedilerde Kusmanın Yaygın Nedenleri

• Tüy yumağı (hairball) oluşumu: Kediler kendilerini yalama sırasında ağızlarında toplanan tüyleri genellikle dışkıyla uzaklaştırır; ancak sindirim kanalında biriken tüy yumağı mide mukozasını uyararak kusmaya yol açabilir.

• Diyet hataları ve yabancı cisimler: Bayat mama, hızlı besin değişiklikleri, bitkiler, iplik-plastik gibi cisimler ya da insanlar için üretilmiş gıdalar kusmanın önde gelen sebepleridir.

• Enfeksiyonlar ve parazitler: Giardia, yuvarlak solucanlar, viral enteritler mide‐bağırsak duvarını irrite ederek kusmaya neden olur.

• Sistemik hastalıklar: Böbrek yetmezliği, hepatik lipidozis, hipertiroidizm, pankreatit ve IBD gibi hastalıklarda kusma, hastalığın erken sinyali olabilir.

2. Ara Sıra Kusma ile Sık Kusma Arasındaki Fark

• Ara sıra kusma (ayda birden az) genellikle tüy yumağı (hairball) veya hafif mide tahrişi gibi basit sorunlara bağlıdır.

• Sık kusma (haftada birden fazla) kilo kaybı, iştahsızlık, letarji veya ishalle birleşiyorsa mutlaka araştırılmalıdır. Kronik kusmanın altında IBD, CKD veya gıda alerjisi gibi kalıcı patolojiler bulunabilir.

3. Kusma ile İlişkili Önemli Sağlık Sorunları

 

4. Evde Uygulanabilecek Çözümler

1. Küçük ve sık öğünler: Büyük porsiyonlar midenin gerilmesine ve kusmaya zemin hazırlar.

2. Günlük tarama: Özellikle uzun tüylü kedilerde hairball oluşumunu azaltır.

3. Su tüketimini artırma: Serbest su kaynakları, kedi çeşmeleri ve yaş mama dehidratasyonu önler.

4. Tüy yumağı destek ürünleri: Malt‐temelli macunlar veya lif katkılı mamalar tüy yumağının bağırsaktan geçişini kolaylaştırır.

---

5. Kusma Eğilimli Kedilerde Beslenme Önerileri

• Yüksek sindirilebilirlik: Hidrolize proteinli (hipoalerjenik) ya da “gastrointestinal” reçeteli veteriner mamalar sindirim yükünü azaltır.

• Novel protein/hypoalerjenik diyet: Tavuk, sığır veya balık proteinine duyarlılığı olan kediler için ördek, tavşan veya geyik temelli ‘tek proteinli’ formüller denenebilir.

• Probiyotik ve prebiyotik desteği: Bağırsak florasını dengede tutarak kusma sıklığını azaltabilir. Kullanılan probiyotiklerin midenin asidik ortamında canlı kalacak formda olması gerekir.

 

---

6. Ne Zaman Kliniğe Gitmelisiniz?

• 24 saatten uzun yemek ve su tüketmeme

• Kanlı, kahve telvesi görünümünde veya kötü kokulu kusma

• Kusma + kilo kaybı, şiddetli halsizlik, sarılık, yüksek ateş

• Bir haftada ikiden fazla kusma atağı

Bu durumlarda Zoom Veteriner Kliniği’nden randevu alın: Whatsapp:+905368844557

---

7. Kusma Olan Kedilerde Tanısal Testler

• Fizik muayene ve detaylı anamnez

• Kan-idrar tahlili: Enfeksşyon durumunu, iç organların fonksiyonlarını ve elektrolit dengesini değerlendirir.

• Radyografi/kontrast radyografi/ultrason: Yabancı cisim, tümör veya bağırsak kalınlaşması gibi yapısal sorunları gösterir.

• Endoskopi veya biyopsi: Kronik vakalarda ultrason eşliğinde ince iğne aspirasyon sitolojisi yapılarak IBD (Intestinal Bowel Disease) ve Alimenter Lenfoma ayrımı yapılır.

---

8. Kusmayı Azaltmak İçin Önleyici Stratejiler

• Diyet tutarlılığı: Mamayı aniden değiştirmeyin, geçişi 7-10 günde tamamlayın.

• Obezite kontrolü: Aşırı kilolu kedilerde kabızlık ve gastrik motilite bozuklukları kedi kusmayı tetikler.

• Periyodik dışkı muayenesi ve parazit kontrolü: Kedinize 2 ayda bir iç parazit, ayda bir dış parazit ilacını vermeyi unutmayın

• Toksik maddeleri uzak tutma: Zambak, antifriz, insanlara reçete edilmiş ilaçlar, temizlik kimyasalları gibi kusma yapıcı ajanlardan kaçının.

---

İç parazitler mide mukozasına zarar vererek kusmayı tetiklerken, bazı dış parazitlerin (pire,uyuz) varlığında tüylerde dökülme arttığından dolayı tüy yumağı (hairball) kusmaları da artmaktadır.

9. Sonuç: Kedinizin Sağlığını ve Mutluluğunu Koruyun

Kedi kusma şikayeti, basit bir tüy yumağından ciddi sistemik hastalıklara kadar geniş bir yelpazeyi işaret edebilir. Evde alabileceğiniz önlemlerle kusma sıklığını büyük oranda azaltabilir, ancak sık veya şiddetli kusmalarda gecikmeden veteriner hekime başvurmanız kritik önem taşır. Kedinizin yaşam kalitesini korumak adına düzenli kontrol, dengeli beslenme ve stres yönetimi anahtar noktalardır.

Zoom Veteriner Kliniği olarak kedi kusma durumlarında ileri görüntüleme, laboratuvar ve kapsamlı tedavi seçenekleri sunuyoruz. Sağlıklı günler dileriz!

---

15 Sık Sorulan Sorular ve Cevapları

•  Kedim sarı köpük kusuyor, sebebi nedir?

Aç karnına safra kusuyor olabilir. 12 saatten uzun sürerse veya halsizlik eklenirse veteriner kontrolü şarttır.

•  Bir kedi bir günde kaç kez kusarsa tehlikeli sayılır?

24 saat içinde ≥2 defa tekrarlayan kusma + iştahsızlık varsa acil muayene gerekir.

• Tüy yumağı kusmasıyla hastalık kusması nasıl ayırt edilir?

Tüy yumağı silindir şekilli & kahverengi-tüy karışık olur; sıvı, sarı veya kanlı kusmuk genelde patolojiktir.

• Kedilerde beyaz köpük kusmak normal mi?

Genellikle açlık gastritine işaret eder; küçük sık öğünler deneyin, 48 saat düzelmezse test gerekir.

• Hangi mama tipi kedi kusma eğilimini azaltır?

Yüksek sindirilebilir, tek-proteinli veya hidrolize diyetler (vet prescription “gastrointestinal”) tavsiye edilir.

• Malt macununu ne sıklıkta vermeliyim?

Hairball sezonunda (ilkbahar-sonbahar) haftada 3-4 kez; diğer zamanlarda haftada 1 kez yeterlidir.

• Kedim mama değişince kustu, ne yapmalıyım?

Geçişi 7-10 günde %25’er oranlarla yapın; ani değişim mideyi tahriş eder.

• Kusmaya karşı hangi probiyotikler etkilidir?

Enterococcus faecium ve Saccharomyces boulardii içeren veteriner formülasyonlar mide asidine dayanıklıdır.

• Kedi yeşil renk kusarsa ne anlama gelir?

Safra + safra yolları / karaciğer problemi; acil ultrason önerilir.

• Evde ilk yardım olarak zencefil verilebilir mi?

Hayır. Zencefil kedilerde güvenli doz çalışması yok; kusmayı artırabilir.

• Kedi Kusma önleyici ilaçları evde kullanabilir miyim?

İnsan antiemetikleri (örn. metoklopramid şurup) doz farkı nedeniyle tehlikelidir; hekim reçetesi şart.

• Kedilerde kronik böbrek yetmezliği kusmayı nasıl tetikler?

Yüksek üre mide mukozasını irrite eder, bulantı-kusma oluşur; fosfor kısıtlı diyet + bulantı giderici gerekir.

• Parazitler kusmaya yol açar mı?

Evet, özellikle Toxocara larvaları ve Giardia intestinal irritasyonla kedi kusmayı tetikler. Düzenli iç parazit uygulaması önemlidir.

• Kedim kustuktan sonra su içmiyor, normal mi?

Dehidrasyon riski vardır. 6 saat içinde su almazsa klinikte IV sıvı desteği gerekir.

• Kusmayı tamamen önlemek mümkün mü?

Tüy taraması, dengeli diyet ve düzenli kontrol kusma oranını büyük ölçüde düşürür; ancak ara sıra hairball kusması normal kabul edilir.

Kaynaklar

1. Cornell Feline Health Center. Vomiting in Cats – https://www.vet.cornell.edu vet.cornell.edu

2. Montanes-Sancho I., Salavati S. How I Approach the Vomiting Cat – Royal Canin Academy, 2024. academy.royalcanin.com

3. Today’s Veterinary Nurse. Nutritional Management of Acute Gastroenteritis (PDF, 2023). todaysveterinarynurse.com

4. Merck Veterinary Manual. Vomiting in Cats – https://www.merckvetmanual.com

5. Zoran D.L. Managing Vomiting in Cats – DVM360 Proceedings, 2011. dvm360.com